Pierwsza relacja o cudach przy Grobie Św. Elżbiety

WPROWADZENIE

Anonimowy przekaz o charakterze prywatnym, zredagowany najprawdopodobniej w drugiej połowie marca 1232 r. w języku łacińskim pod tytułem Hec miracula operatus est Dominus per lantgraviam (Cuda uczynione przez Pana za pośrednictwem landgrafini) zawiera wykaz dwunastu cudów, które wydarzyły się przy grobie św. Elżbiety w okresie od 20 listopada 1231 r. do 18 marca 1232 r. Pierwsze z zarejestrowanych zdarzeń miało miejsce w dzień po pogrzebie landgrafini Turyngii. Relacja dotyczy przypadków uzdrowień z różnych chorób, np. krwotoków, ślepoty, niepełnosprawności. Szczegóły dotyczące osób doświadczających łask za przyczyną św. Elżbiety nie są bliżej znane – autor ogranicza się do lakonicznych charakterystyk w rodzaju „mnich cysterski”, „zakonnica z Marburga”, „pewien chory”, „pewna kobieta”. Niekiedy odnotowuje także datę zdarzenia, np. dzień tygodnia („w niedzielę”) lub przypadające na dany dzień wspomnienie lub święto („w wigilię św. Sebastiana”). Niektóre zapisy wskazują na miejsce uzdrowienia – grób św. Elżbiety, wówczas usytuowany w kaplicy ufundowanego przez nią szpitala w Marburgu – oraz fakt wezwania wstawiennictwa „matki ubogich”.

Autor przekazu pozostaje nieznany. Tekst zachował się w rękopisie z Królewskiej Biblioteki w Berlinie i następuje bezpośrednio po anonimowym Liście o śmierci świętej Elżbiety. Obie relacje opublikowano po raz pierwszy w XVIII w. Według niektórych badaczy ich autorką jest wspomniana w zeznaniach czterech służących księżnej opatka klasztoru w Wetter, obecna na pogrzebie św. Elżbiety.

Wyrażenia ujęte w tekście w nawiasy kwadratowe pochodzą od tłumaczki. Oznaczenia dat dziennych w zapisie tradycyjnym (np. „20 listopada 1231”) zostały dodane przez redaktora edycji z 1908 r.

Podstawa przekładu: Quellenstudien zur Geschichte der hl. Elisabeth Landgräfin von Thüringen, red. A. Huyskens, Marburg 1908, s. 150.

PIERWSZA RELACJA O CUDACH  PRZY GROBIE ŚW. ELŻBIETY  (LISTOPAD 1231 – MARZEC 1232)

TEKST

[20 listopada 1231]  

Drugiego dnia po pogrzebie [św. Elżbiety] pewien mnich cysterski został uzdrowiony przy jej grobie z choroby, na którą cierpiał przez czterdzieści lat.

[20 stycznia 1232]  

W wigilię świętego Sebastiana pewien niewidomy chłopiec, cierpiący z powodu potwornych narośli ze skóry na oczach, po wezwaniu [świętej] doznał oświecenia [przejrzał], a jego oczy zostały oczyszczone [z narośli].

[28 stycznia 1232]

Pewna obłąkana kobieta, która rzucała się z zębami i rękami na wszystko, czego mogła się uchwycić, została uzdrowiona w oktawie świętej Agnieszki.

Pewien sługa został uzdrowiony ze śmiertelnej choroby.

Pewien szlachcic został wyleczony z gwałtownego upływu krwi, wzywając [świętej] w pobliżu kaplicy, w której spoczywała.

Pewien [człowiek] niemy i całkowicie pozbawiony rozumu, wzywając [świętej], został uleczony.

Pewien [człowiek] cierpiący na zawroty głowy, z powodu których przez wiele lat rzadko mógł zasnąć, za wstawiennictwem [św. Elżbiety] otrzymał łaskę snu.

[15 lutego 1232]

Pewna zakonnica z Marburga, całkowicie niesłysząca, w niedzielę „Exsurge” [Sześćdziesiątnicy] odzyskała słuch.

[29 lutego 1232]

W niedzielę „Invocavit” [pierwsza niedziela w Wielkim Poście] został uzdrowiony pewien chłopiec z Burbach ciepiący na skurcze; tego samego dnia pewien chromy człowiek z Medebach odzyskał sprawność chodzenia.

[7 marca 1232]

W niedzielę „Reminiscere” [druga niedziela Wielkiego Postu] pewna kobieta została wyleczona z głuchoty.

[12 marca 1232]

W kolejny piątek [po wspomnianej niedzieli], pewien człowiek od dziesięciu tygodni cierpiący z powodu obłędu, zwanego w tamtejszym [niemieckim] potocznym języku „abende”, został uzdrowiony po wezwaniu [św. Elżbiety].

[18 marca 1232]

We czwartek przed niedzielą „Laetare” [czwarta niedziela Wielkiego Postu] pewien chłopiec, niewidomy już na piętnaście dni przed urodzeniem [sic!], dzięki niej [św. Elżbiecie] odzyskał wzrok.

Bernadetta M. Puchalska-Dąbrowska
Wspólnota Apostolska Świętej Elżbiety – Prowincja Toruńska

Artykuł można pobrać w plikowni: Elżbietanki – Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (selzbietanki.com)