Zachęty ze strony Kościoła, jak i coraz częściej pojawiające się ze strony osób świeckich pragnienie służenia bliźnim w naszym duchu sprawiły, że również i w naszym Zgromadzeniu coraz częściej zastanawiano się nad możliwością zorganizowania tzw. ”Trzeciego Zakonu św. Elżbiety” na wzór już istniejących w Kościele.
Krokiem naprzód w tym kierunku była XX Kapituła Generalna w 1986 roku. Uczestniczące w niej Kapitulancki zachęcone wezwaniem Kościoła zwróciły się do wszystkich członkiń Zgromadzenia z prośbą o przemyślenie możliwości, konkretnego utworzenia przy naszym Zgromadzenia grupy osób świeckich, pragnących mieć udział w naszym charyzmacie, duchowości i misji. Tak więc, idea ta, stała się po Kapitule Generalnej przedmiotem rozważań we wszystkich prowincjach naszego Zgromadzenia. Miałyśmy świadomość, że do działalności dobroczynnej trzeba umieć drugich zachęcić, podobnie jak to uczynił samarytanin, prosząc gospodarza, aby zaopiekował się zranionym.
Podczas Konferencji Plenarnej w 1988r. ponownie rozważano zagadnienie – naszej współpracy z laikatem. Problem ten był przedmiotem szerokiej dyskusji. Dokładnie rozpatrzono i przeanalizowano różne formy współpracy z ludźmi świeckimi. Cennymi doświadczeniami dotyczącymi współpracy ze świeckimi podczas Konferencji Plenarnej podzieliła się Siostra Prowincjalna M.Eugenia Żurek. Przedstawiła ona momenty związane z powstaniem i działalnością „Apostolatu św. Elżbiety” przy Domu Prowincjalnym we Wrocławiu. Uczestniczki Konferencji Plenarnej opierając się na tych pierwszych doświadczeniach, uznały tę formę współpracy dla naszego Zgromadzenia za jak najbardziej wskazaną. W wyniku dyskusji, ustalono wspólnie, że odtąd dla tej grupy świeckich działającej przy naszym Zgromadzeniu będziemy używać nazwy Wspólnota Apostolska św. Elżbiety. Za zachętą XX Kapituły Generalnej, we Wrocławiu na jednej z konferencji Zarządu Prowincjalnego postanowiono nadać konkretną formę organizacyjną luźnej grupie świeckich współpracowników. Osoby te, poprzez swoje zaangażowanie, śpieszyły z pomocą materialną i duchową do ludzi starszych, samotnych, chorych, ubogich oraz dzieci. W niedługim czasie do tak pomyślanej i bezinteresownej pracy zgłosiło się 6 osób. I tak Dom Prowincjalny we Wrocławiu, stał się siedzibą przyszłej Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety, osób świeckich urzeczonych naszym charyzmatem, służenia drugiemu człowiekowi.
Grupa ta nie została pozostawiona sama sobie, lecz od samego początku Zgromadzenie przejęło nad nią funkcje doradcze i opiekuńcze, ze szczególnym uwzględnieniem troski o wewnętrzny wzrost duchowy członków. Na Kapitule Generalnej w 1992r. ponownie podjęto tematykę związaną z działalnością Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety i jej organizacją poszczególnych prowincjach.
W niespodziewanie szybkim czasie, bo już 8 grudnia 1993r. Kongregacja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego zatwierdziła Statuty, sankcjonując tym samym prawne istnienie Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety przy naszym Zgromadzeniu.
W uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa w 1994r., Siostry Prowincjale przekazały Statuty wszystkim członkom Wspólnoty.
We wszystkich prowincjach działają dziś grupy Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety, a niektórych nawet po dwie. Wspólnoty, które powstały dotychczas w naszym Zgromadzeniu:
w 1987 r. we Wrocławiu
w 1990 r. w Berlinie
w 1991 r. w Braunschweig
w 1992 r. w Reinbek
w 1993 r. w Środzie Śląskiej /prow. wrocławska/
w 1993 r. w Malmö /Szwecja/ – „krąg św. Elżbiety”, przekształcony w 1996r. Wspólnotę Apostolską św. Elżbiety
w 1994 r. w Krotoszynie /prow. Poznań/, w Toruniu, w Nysie
w 1995 r. w Czersku / prow. Toruń/
w 1996 r. w Tychach / prow. Katowice/
w 1997 r. powstały Wspólnoty w Halle, w Gröbenzell, w Bressanone /prow. włoska/ i w Fortalezie /Brazylia/
w 1998 r. w Dreźnie /Niemcy/
w 2002 r. w Śremie /prow. Poznań/
w 2007 r. w Oslo /Norwegia/
w 2010 r. w Tønsberg /Norwegia/
w 2013 r. w Sárospatak /Węgry/
w 2015 r. w Czerwonogradzie /Ukraina/
Zgodnie ze Statutami w poszczególnych prowincjach zostały zamianowane Siostry odpowiedzialne za prowadzenie grup. Jej członkowie – w przeważającej liczbie emeryci – z godnym podziwu zaangażowaniem, urzeczywistniają ewangeliczne orędzie miłości bliźniego. Swoja postawą, przykładem autentycznego życia, w swoim otoczeniu ukazują, jak w oparciu o charyzmat, duchowość naszego Zgromadzenia można pełniej przeżywać swoje chrześcijański powołanie, stając się dla innych prawdziwym znakiem, przykładem do naśladowania. Wielką uwagę przykładamy do formacji osób przynależących do Wspólnoty, jak i tych które pragną złożyć przyrzeczenia.
Po zapoznaniu członków ze Statutami Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety, z zobowiązaniami i po odpowiednim przygotowaniu duchowym, mają oni zadecydować o złożeniu przyrzeczeń przez napisanie prośby. Akt złożenia przyrzeczeń związany jest najczęściej z jakąś uroczystością zgromadzeniową i odbywa się w czasie Mszy św., w kaplicy naszego domu. Większość Wspólnot przyjęła uroczystość św. Elżbiety, która przyświeca wszystkim przykładem miłości miłosiernej.
Formacji członków, ich duchowemu umocnieniu na trudy odważnego realizowania wyznaczonej im misji służą najczęściej comiesięczne spotkania. Centralnym punktem tego spotkania jest udział we Mszy św. po Mszy św. odbywa się zebranie. Prowadzone jest ono według przyjętego schematu przez Siostrę odpowiedzialną za Wspólnotę lub przewodniczącego grupy. Składa się z trzech części:
– formacyjnej
– organizacyjno-apostolskiej
– wzajemnej wymiany doświadczeń
Spotkania te, oprócz wprowadzenia członków w duchowość Zgromadzenia, zapoznania z jego historią, bieżącą działalnością, mają na celu również – tak, jak podkreśla Kościół – rozbudzenia u świeckich odpowiedzialność za Kościół Chrystusowy, za Ojczyznę, za świat, zachęcenie ich do jak najpełniejszego włączenia się w nową ewangelizację, przemieniane dzisiejszego świata. Spotkania te zwykle kończą się skromnym poczęstunkiem, w czasie którego uczestnicy rozmawiają i uczą się czasem religijnych piosenek.Nieomal wszystkie Wspólnoty w Polsce, biorą udział jeszcze w drugim spotkaniu organizacyjno-apostolskim wraz z Siostrami Radnymi Prowincjalnymi, które poprzedzone jest godzinna adoracją Najświetszego Sakramentu lub Nieszporami. Członkowie wspólnoty biorą także udział w corocznych rekolekcjach.
Posługiwanie w duchu miłości miłosiernej Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety, jest w prowincjach realizowane na wzór św. Elżbiety i Matek Założycielek, według charyzmatu Zgromadzenia. Członkowie zaangażowani w posługę apostolską spotykają wszędzie podobnych ubogich, cierpiących i nieomal te same potrzeby i niebezpieczeństwa, które dzisiaj zagrażają światu. Swoją posługę pełnią we współpracy ze Zgromadzeniem, w porozumieniu z Siostrą odpowiedzialną. Wspólnoty w różnych, krajach włączają się w wiele posług, przytoczyć można katechezę, odwiedzanie chorych, samotnych, opuszczonych i zaniedbanych zarówno w domach opieki jak i szpitalach. Ze swoją samarytańską pomocą docierają do różnych środowisk i grup, zwłaszcza do rodzin patologicznych, narkomanów, rodzin wielodzietnych, do matek samotnie wychowujących dzieci i wielu innych. Inne pole działalności, to dostarczanie obiadów ludziom nie wychodzącym z domów, zrobienie im zakupów, udzielanie pomocy przy sprzątaniu oraz w drobnych prawach remontowych, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, skierowań na badania, sprowadzeniu lekarza, skierowań do szpitala czy hospicjum.
Działalność Wspólnoty Apostolskiej św. Elżbiety stanowi jakby „Przedłużenie miłosiernych rąk naszej św. Patronki na miarę naszych czasów i potrzeb…” Mottem działania Wspólnoty są słowa Chrystusa Pana: „Wszystko cokolwiek uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili”. W tych wszystkich poczynaniach nie można zapomnieć jednak o słowach Pana: „Beze Mnie nic uczynić nie możecie.” Nawet najlepsze rozwiązania ludzkie mogą okazać się bezowocne, jeśli nie będą oparte na Bogu. Podobnie Wspólnota Apostolska św. Elżbiety, jeśli ma być skutecznym narzędziem w rękach Bożych, to musi również wszystkie swoje poczynania oprzeć na Bogu. Tam gdzie kończą się ludzkie możliwości, pozostaje jeszcze wszechmoc Boża. Spośród przynależących do wspólnoty członków większość stanowią panie. Skala wiekowa zaś jest dość zróżnicowana, choć przeważają osoby starsze tj. emeryci. Niemal wszyscy jednak to osoby aktywnie zaangażowane w wypełnianie działań apostolskich.Wspólnota Apostolska to potężna „armia osób świeckich” – prężnie działająca, na którą Zgromadzenie bardzo liczy, że ze swoją postawą i świadectwem życia będą odważnie ukazywać światu swoją przynależność do Chrystusa i nieść innym pomoc.